Reakcja na zagrożenie cz. 4 UCIECZKA

————————————————————————–

PRZYPOMNIENIE

5 Faz reakcji na zagrożenie to naturalny proces, który przechodzimy wielokrotnie w ciągu naszego życia, a nawet dnia. Jest to reakcja naszego systemu nerwowego na nowość, potencjalne zagrożenie, którym może być np. głośny dźwięk, który musimy zlokalizować i rozpoznać, żeby wiedzieć, że nie jest zagrożeniem, bądź realne zagrożenie, które sprawia, że po jego rozpoznaniu nasz układ nerwowy musi podjąć decyzję w jaki sposób się chronić/bronić (walka, ucieczka, zamrożenie). I tak, nasza reakcja na zagrożenie prowadzi nas przez fazy:

1.Reakcja zatrzymania/orientacja przygotowawcza (mini zamrożenie, stajemy,: Kto to? Co to? Gdzie to?).

2.Orientacja obronna: zauważamy zagrożenie i przygotowujemy się do obrony (wzrok wytężony, pełna gotowość).

3.Reakcja obronna i ochronna (walka, ucieczka, zamrożenie)

4.Dopełnienie: zakończone poprzednie fazy, nadmiar nagromadzonej energii uwalnia się, rozładowujemy pozostałe w ciele napięcie np. poprzez: drganie, trzęsienie, mimowolne ruchy, śmiech itp.

5.Reakcja orientacyjna eksploracyjna: wracamy do poczucia bezpieczeństwa, układ nerwowy czuje, że wydarzenie się zakończyło i może spokojnie iść dalej w życie

————————————————————————–

Dziś zajmiemy się Ucieczką.

————————————————————————–

Ucieczka jest jedną z opcji, kiedy to układ nerwowy, uznał że zagrożenie jest realne i najlepszym wyjściem jest oddalić się od źródła zagrożenia (ucieczka od) lub zbliżyć się do źródła bezpieczeństwa (ucieczka do) . Co się jednak stanie, jakie konsekwencje w układzie nerwowym pozostawi udaremniona reakcja ucieczki, czyli sytuacja kiedy uciekaliśmy, ale się nie powiodło, zagrożenie nas dopadło? Ten sposób ochrony nie ochronił nas skutecznie, nie udało się uniknąć zagrożenia, a co za tym idzie nie doszliśmy do fazy dopełnienia i powrotu do poczucia bezpieczeństwa.

Chciałabym też tutaj nadmienić, że ucieczka mogła się nawet nie rozpocząć, bo sami, naszym świadomym umysłem, nie daliśmy sobie do niej prawa. Wyobraźmy sobie np. dziecko, na które krzyczy wściekły rodzic, a może pełne napięcia odpytywane jest przez nauczyciela. Najchętniej chciało by uciec, całe ciało przygotowane do ucieczki, no ale nie może….no nie może, przecież.

Wyobraźmy sobie, a możemy przypomnijmy sobie, co się dzieje, kiedy to wielka energia ucieczki wzbiera w ciele. Poczuj nogi, pełne napięcia, wyrywające się do biegu, ręce gotowe do wspierania ucieczki, napięte ciało….

Ucieczka się nie udała, cała nagromadzona energia utknęła w fazie wielkiego pobudzenia. Tutaj może nastąpić zamrożenie, nad którym warto wtedy popracować w pierwszej kolejności. Ale też może nastąpić utknięcie w wysokiej energii ucieczki. Udaremnienie ucieczki może również sprowokować walkę o przetrwanie.

————————————————————————–

PONIŻSZE MOGĄ SUGEROWAĆ NIEDOKOŃCZONĄ REAKCJĘ OBRONNĄ UCIECZKI:

Unikanie konfrontacji, zaangażowania w to, co niesie dyskomfort, częsta chęć wycofywania się przy, nawet lekko, wymagających sytuacjach.

Ciało w ciągłym ruchu, wiercenie się, niespokojne ruchy nogami, trudności w pozostaniu w bezruchu chowanie się tak, żeby było mnie jak najmniej widać (cicho, bez oddechu). Ciężar ciała uniesiony w górę, ciało w gotowości do ucieczki, często skierowane w kierunku potencjalnej drogi ucieczki. Napięcie lub impulsy w kończynach. Zablokowany ruch w nogach, miednicy, stopach

Osoby mogą być osobami wysoko-funkcjonującymi, zawsze w ruchu i aktywności, zawsze wykonują pracę na czas i wysokiej jakości. Nie zatrzymują się. Skupienie na zadaniach i ich wykonaniu. Nie dają sobie prawa do odpoczynku, angażują się w ciągle nowe aktywności.

W reakcji zatrzymania na włączonym układzie nerwowym: niepokój, panika, lęk, przerażenie, mania, gonitwa myśli. Są one często oznaką zablokowanej lub niedokończonej reakcji ucieczki.

W reakcji zatrzymania na wyłączonym układzie nerwowym, kiedy to system nerwowy uznał, że nie ma sensu uciekać, bo to nieskuteczna reakcja: brak czucia, trudności w budowaniu relacji, dystans i pustka emocjonalna lub emocjonalne wycofanie

częste konflikty wewnętrzne: wycofanie się vs strach przed wycofaniem, chcę vs boję się, do przodu vs do tyłu.

————————————————————————–

CO MOŻEMY ZROBIĆ KIEDY POJAWIA SIĘ, KTÓRYŚ Z SYNDROMÓW?

w celu dokończenia całego cyklu reakcji obronnej ucieczki, mobilizujemy impulsy w kierunku dokończenia ucieczki, obserwujemy impulsy, które się pojawiają i dajemy im przestrzeń, żeby dokończyły naturalny ruch. W przypadku ucieczki będą to np. bieg, wspinanie się, skakanie, odchodzenie

Można zachęcać, to wyobrażeniowego dokończenia 5 faz reakcji na zagrożenie

W udaremnionej reakcji ucieczki, często strach połączy się ze znieruchomieniem, żeby wprowadzić ruch warto oddzielić te dwa: strach od znieruchomienia.

Można mobilizować nogi do biegu, delikatnie, czując impulsy w tym kierunku. Można w tym celu stosować wizualizacje biegania

Poczucie impulsu do ucieczki

Można pracować ze sprzymierzeńcem, który pomoże poczuć się bezpieczniej i pomoże w uciecze

Można też wyobrazić sobie, że niebezpieczeństwo jest daleko (za ścianą, w inny miejscu) i poczuć narastającą energię, która ma teraz szansę się nabudować.

Pomocnym jest też szukanie bezpiecznej przystani, do której można uciec. Nie tylko niebezpieczeństwa od którego trzeba się oddalić.

Może trzeba będzie przepracować emocję wstydu, który wiąże się z ucieczką. Warto popracować nad odczuciem wartości ucieczki, poczuciem siły z niej płynącej.

————————————————————————-

Ważne: jeśli w skutek nieskutecznej reakcji ucieczki, uruchomione zostało zamrożenie, to w pierwszej kolejności trzeba będzie popracować z zamrożeniem. Do przyglądnięcia się zamrożeniu, zapraszam już w kolejnym odcinku.

A teraz Spokojnego Układu Nerwowego Ci dziś życzę!